Het is niet alleen verdriet. Het is een extra laag van je leven, die over alles heen gaat zitten.
Kinderen rouwen anders dan volwassenen.
Iedere levensfase heeft zijn eigen periode van rouw. Zodra de dood een beetje beter begrepen wordt, kan het rouwen weer intenser zijn met nieuwe vraagstukken.
Ik zat nog in mijn opleiding tot afscheidsfotograaf toen ik dit voor de eerste keer hoorde.
De les ging die dag over rouw bij kinderen. Ik werd erdoor geraakt. Ik vond mijn rouwproces al een hele kluif en was zo blij dat mijn jongste er makkelijker mee overweg kon dan ik. Dat hij het op zijn eigen speelse manier allemaal kon verwerken.
Mijn beeld van hoe hij groot zou worden, werd door deze kennis drastisch aangepast.
Zou hij nou iedere keer weer opnieuw door dat rouwproces heen moeten? Zou hij totdat hij volwassen is, elke keer weer opnieuw de heftigheid voelen van het rouwen?
Binnen enkele seconden zat mijn hoofd gevuld met vragen waarop ik een antwoord wilde.
Aan de andere kant huilde mijn moederhart. Dit wil je niet voor je kind. Je vader verliezen is al moeilijk genoeg.
Elke keer opnieuw moeten ervaren hoe dat is, omdat je beter begrijpt wat de dood inhoudt is niet eerlijk.
Dat gun je je kind niet.
We zijn nu een paar jaar verder en de dood is een “doodnormaal’ thema geworden in mijn gezin.
We praten wekelijks over papa en alles wat bij de dood komt kijken is een onderwerp wat aangesneden kan worden. Natuurlijk speelt mijn werk daar een rol in.
Rouw heeft invloed op vele facetten van het leven.
Het is niet alleen verdriet. Het is een extra laag van je leven, die over alles heen gaat zitten. Zo kun je ineens meer bewondering voor iets hebben, wat eerst zo normaal voelde.
Ik kan nu nog meer genieten van de kleine dingen.
Ik vind ouder worden ook absoluut geen probleem en kan mijn grijze haren en rimpels koesteren. Het zijn voor mij allemaal tekenen dat ik leef. Zolang ik leef ben ik niet dood.
Rouw kan je ook negatief beïnvloeden, doordat het overal op en aan gaat zitten.
Bij mijn jongste uit het zich in angsten. Eerlijk gezegd 1 angst die weer invloed heeft op veel factoren in zijn leven.
De angst om mij kwijt te raken. Die angst kan hem overmannen. Hij kan daar zoveel spanning door ervaren dat hij er ziek van wordt.
Zo was logeren voor hem iets wat niet lukte.
Zijn heimwee was te groot. Hij kon mij dan zo missen dat hij niet kon slapen en maar een ding wilde.
Terug naar huis.
Uit logeren hebben we een paar keer geprobeerd.
Een logeerpartij ongeveer 200 meter van zijn huis vandaan bij zijn beste vriend, was al een groot obstakel.
Op kamp van school een nachtje blijven slapen was geen optie. Ook op de spelweek durfde hij het niet aan, om een nachtje te blijven slapen.
Afgelopen week ging hij weer op kamp met school.
In de weken ernaartoe heb ik meerdere keren met hem gesproken over het blijven slapen.
“Ik wil zo graag blijven slapen mam. Ook al voel ik spanning, ik wil het zo graag” Vertelde hij mij meerdere keren.
Ik vond het zo mooi, hoe sterk die innerlijke drang er bij hem inzat, om dit jaar wel te blijven slapen.
Ik heb hem meerdere keren vertelt dat ik in hem geloof. Dat ik zeker weet dat hij dit kan. We hebben samen al zoveel spanningen overwonnen afgelopen jaar.
Ook deze zou hij kunnen tackelen.
Natuurlijk zou ik hem ophalen als het hem niet lukte, maar voor nu bood ik hem die optie niet aan.
Ik wilde zijn eigen wil om te blijven alleen maar laten groeien. Positief beïnvloeden zodat de wil om te blijven alleen maar groter en sterker werd.
Doodeng vond hij het.
2 nachten voordat hij op kamp ging, liep de spanning zo hoog bij hem op, dat hij er een nacht niet van kon slapen. De volgende dag heb ik nog een keer met hem erover gesproken.
“Wat is je grootste angst lieverd” vroeg ik aan hem.
“Ik ben bang dat er wat met jou gebeurt als ik er niet bij ben.” Was zijn antwoord.
“Ik ga je zo missen mam als ik op kamp moet slapen”
“Zal ik anders een foto in je tas stoppen waar ik op sta?”
Vroeg ik aan mijn zoon.
Hij keek me met een frons aan, alsof ik echt van de meeste stomste dingen ever had gezegd.
“Nee dat hoeft niet, ik wil niet dat ze me gaan uitlachen” Kreeg ik als antwoord.
“Ik moet dit gewoon kunnen mam."
"Ik wil ook gewoon op kamp blijven slapen”
“Dat snap ik lieverd en mocht slapen niet lukken, kun je altijd nog de hele nacht wakker blijven. Dan hoef je ook niet naar huis toe” Vertelde ik aan hem.
Want een nacht wakker blijven lukt hem wel.
De volgende dag normaal functioneren lukt hem dan ook. Iets wat hij van zijn vader geërfd heeft. Die had ook niet veel slaap nodig om normaal te kunnen functioneren.
Dinsdag 27 juni was het zo ver.
Om 9 uur ‘s ochtends vertrokken ze vanaf school op de fiets naar de camping.
Hoewel hij de spanning voelde en het op zijn gezicht te zien was, had hij er zin in.
Nadat hij me meerdere knuffels had gegeven stapte hij op de fiets en reed samen met zijn klas weg.
In de avond belde hij mij.
Dit hadden we met juf afgesproken.
Hij vertelde mij wat voor leuke activiteiten hij die dag had gedaan. Dat hij nog steeds wilde blijven slapen, maar de spanning wel in zijn lichaam voelde.
Dat juf hem had verteld dat spanning heel normaal is en dat je zelfs met spanning gewoon kan blijven slapen.
(Hulde aan de juf, ze had geen betere reactie kunnen geven.)
“Lieverd ik geloof in jou, jij kan dit."
"En jij mag in jezelf gaan geloven dat je dit kunt” vertelde ik aan mijn zoon.
“Dankjewel ma, ik ga proberen in mijzelf te geloven” Kreeg ik als reactie.
Die avond ben ik tot een uur of 11 wakker gebleven.
Ik hoopte zo dat de telefoon niet zou gaan.
En de telefoon is niet gegaan. Mijn jongste heeft zijn angst overwonnen en is blijven slapen op kamp.
Ik ben altijd al trots op mijn kinderen, maar mijn trots kreeg even een enorme boost.
Ik vond het zo ontzettend kicken dat het hem was gelukt. Dit was zo’n grote overwinning voor hem.
Een overwinning die gevierd moest worden.
Voordat ik hem ging ophalen van school, heb ik bij de winkel een PlayStation kaart gekocht.
Iets wat hij normaal gesproken nooit van mij krijgt.
Heel bewust heb ik deze keer wel zo’n kaart voor hem gekocht, zodat hij zou voelen hoe zo’n grote overwinning dit is.
Toen hij kwam aanfietsen op het schoolplein had hij een grote lach op zijn gezicht staan.
Hij zette zijn fiets op de standaard en liep naar mij toe.
“Het is me gelukt mam, ik heb het gedaan”
“Ik voelde gisteren nog de spanning, maar het was zo leuk op kamp. Uiteindelijk heb ik tegen mijzelf gezegd dat het goed was en ik op kamp wilde blijven. En toen verdween ineens de spanning en ben ik in slaap gevallen.”
Vertelde mijn jongste aan mij.
Terwijl ik zijn verhaal aanhoor staat er op mijn gezicht ook een brede glimlach en moet ik zelfs wat tranen wegvegen.
Nu ik dit schrijf voel ik wederom mijn tranen vol trots branden in mijn ogen.
Zijn rouwproces is anders dan de mijne.
Het zorgt voor zijn eigen demonen die hij mag overwinnen. Ook zijn rouwproces laat hem groeien. Het houdt hem niet tegen, maar maakt hem sterker.
Dit schoolkamp zal hij niet meer vergeten.
Dit schoolkamp is een mijlpaal in zijn leven.
Want hij heeft aan zichzelf bewezen dat hij ergens kan logeren en dat het goed is.
Hij is in zichzelf gaan geloven. Hoe kicken is dat?
Ow en die PlayStation kaart?
Dat was voor hem de kers op de taart. Hij moest het eerst vol trots aan al zijn vrienden vertellen en wilde toen zo snel mogelijk naar huis om achter zijn PlayStation te duiken.
Rouw is naar, is zwaar, maar heeft ook zo’n ontzettend mooie kant.
Je moet het alleen durven te zien.
Reactie plaatsen
Reacties
Oh Daphne, wat ben ik mede trots op jullie beiden. Het is machtig om te lezen en te weten van waar je komt. Dat de les in de opleiding bij heeft mogen dragen aan jou proces vind ik ook tof om terug te krijgen. Dankbaar ben ik dat ik je heb leren kennen.